اولتراسوند تراپی روشی است که توسط متخصصین ارتوپدی و یا متخصصین کار درمانی برای درمان و تسریع فرآیند بهبود انجام می شود. اولتراسوند تراپی برای همه دردهای مزمن سودمند نیست اما در کاهش درد بعضی از بیماری ها مفید می باشد در واقع اولتراسوند تراپی به عنوان یکی از یک درمان فراصوت شناخته میشود و یک روش درمانی است که از تکنولوژی اولتراسوند و یا به طور اختصاصی تر امواج صوتی برای تحریک بافت های درگیر در بدن استفاده می کند.
در زمینه پزشکی برای اهداف گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. در قدیم تکنولوژی فراصوت بیشتر به خاطر نقش آن به عنوان یک ابزار تشخیصی شناخته شده است و مزایای درمانی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است، امروزه مزایای درمانی اولتراسوند تراپی مورد توجه قرار گرفته است و شامل درمان آسیب های ماهیچه ای است که به همین دلیل در علم پزشکی کاربرد زیادی دارد.
میزان تاثیر تکنولوژی فراصوت به عنوان یک ابزار درمانی بر پایه توانایی آن در تحریک بافت زیرین سطح پوست با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا در محدوده ۸۰۰ هزار تا دو میلیون اثر درمانی است. اولتراسوند تراپی در دهه ۱۹۴۰ کشف شد و در ابتدا فقط توسط فیزیوتراپیست ها و کاردرمان ها در کلینیک فیزیوتراپی استفاده می شد اما امروزه استفاده از آن در شاخه های پزشکی رایج میباشد.
چه کسانی میتوانند تحت درمان اولتراسوند تراپی قرار بگیرند؟
همانطور که گفتیم درمان آلتراسوند تراپی بیشتر برای درمان آسیب های اسکلتی عضلانی به کار میرود برای بیماری ها و مشکلات زیر می توان از این نوع درمان استفاده نمود:
- خار پاشنه
- درد در نیمه تحتانی کمر
- اختلالات فکی گیجگاهی
- التهاب آرنج تنیس بازان
- پیچ‌خوردگی رباط
- کشیدگی ماهیچه
- التهاب تاندون
- التهاب مفصلی
- درد در مفصل بین مهره
- سندروم گیر افتادگی شانه
- درد استخوان های کف پا
- روماتیسم مفصلی
- بافت اسکار
- آرتروز
- التهاب کیسه های مفصلی
روش های مختلف اولتراسوند تراپی
زمانی که تکنولوژی اولتراسوند به ناحیه مورد نظر وارد میشود دو اثر عمده ایجاد میشود: گرمایی و غیر گرمایی
گرمایی ناشی از جریان های میکرو و جریان های صوتی و حباب زایی و یا لرزش بافت‌ها و همچنین تشکیل حباب های میکروسکوپی است.
اوتراسوند تراپی به روش های مختلفی انجام می شود که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
- سنگ شکنی
- درمان سرطان
- رهایش هدفمند دارو
- رهایش دارو
- بند آوردن خونریزی
- انحلال لخته خون
- HIFU
نتایج ناشی از استفاده اولترا سوند تراپی چیست؟
در هم شکستن رسوبات خارجی در داخل بدن
درمان سنگ کلیه یعنی سنگ های کلیه و سنگ کیسه صفرا زمانیکه به قطعات کوچک‌تر شکسته می شوند بی خطر می شوند و می توانند به آسانی از بدن خارج گردند.
- حذف رسوبات در طی فرایند های پاکسازی دندان
- کمک لیپوساکشن یعنی لیپکتومی به کمک فراصوت
- هدایت و راهنمایی در طول عمل درمان
- ادرمان لیزری درون و وریدی که برای درمان واریسی موثر است.
- بهبود جذب بر اثر داروها
- جذب و اثربخشی داروها در بخش خاصی از بدن
- مثل تضمین اینکه داروهای شیمی درمانی سلول‌های سرطانی مغزی درستی را مورد هدف قرار می دهند.
- ترغیب ایی دندان های استخوان‌ها و تنها زمانی که فراصوت با شدت پایین مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند از این مورد بهره برد.
- همکاری با آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری های موجود در بدن که برای سلامتی انسان مضر می باشند.
- در هم شکستن سد خونی مغزی برای رهایش موثر دارو
نکته مورد توجه این است که برای دستیابی به این نتایج، فراصوت باید با استفاده از یک مبدل یا ابزار به پوست ناحیه مورد نظر اعمال گردد.
انواع اولتراسوند تراپی
به طور کلی دو نوع اولتراسوند تراپی وجود دارد یکی اوتراسوند تراپی مکانیکی و دیگری اولتراسوند تراپی گرمایی در هر یک از این دو روش از امواج صوتی که به کمک سر رسانای دستگاه تولید می شوند تا به درون بافت نرم موردنظر نفوذ کند. تفاوت بین این دو التراسوند تراپی به سرعت نفوذ امواج صوتی به درون بافت های بدن مرتبط میباشد در ادامه این دو روش را توضیح می دهیم:
اولتراسوند تراپی گرمایی: این روش از انتقال مداوم امواج صدا استفاده می کند امواج صوتی باعث ایجاد ارتعاش میکروسکوپی در مولکول های عمیق بافت موضوع مورد نظر می شوند و لذا سطح گرما و اصطکاک افزایش پیدا میکند. اثر گرمایی این روش با افزایش سرعت متابولیسم در سطح سلول های بافت باعث بهبود فرآیند ترمیم موضوع تحت درمان میشود.
اوتراسوند تراپی مکانیکی: در این روش از امواج صدا و امواج صوتی برای نفوذ در بافت های بدن استفاده میشود و آثار گرمایی کمی برای بافت همراه دارد اما باعث انقباض و انبساط در حباب های کوچک گاز در بافت های نرم بدن می شود در نتیجه کاهش سطح واکنش التهابی و کاهش التهاب بدن و در نهایت کاهش درد می گردد. انتخاب نوع اولتراسوند تراپی به نوع بیماری وابسته است چنانچه بیمار دچار درد میوفاسیال باشد که در این درد بافت مورد نظر رگ به رگ شده و یا دچار کشیدگی شده و بهبود نیافته است به احتمال زیاد پزشک از ترافیک گرمایی استفاده می کند چنانچه علت ایجاد درد تسکین بافت اسکار یا باشد اولتراسوند تراپی مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
برخی از افراد می‌پرسند که آیا اولتراسوند تراپی روش ایمنی است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که سازمان غذا و دارو اعلام کرده است چنانچه اوتراسوند تراپی توسط پزشک متخصص انجام شود و دستگاه در طول درمان روی موضع مورد نظر حرکت داده شود برای بیمار مشکلی ایجاد نمیکند. ۵۰ دستگاه به مدت طولانی در یک نقطه از بدن باقی بماند احتمال از سوختگی بافت های زیرین وجود دارد که ممکن است درد شدید
خطرات احتمالی استفاده از اولتراسوند تراپی چیست؟
اولتراسوند تراپی خطرات و عوارض احتمالی را به بار می‌آورد که ریسک ابتلا به آنها متفاوت می باشد. در واقع آگاهی تز عوارض و خطرات احتمالی هر چند که ریسک ابتلا به آن کم باشد ضروری می باشد. در ادامة عوارض و خطرات احتمالی آرا بیان می کنیم:
- خطرات زیستی قابل توجه اما غیرقابل پیش‌بینی
- خونریزی
- سوختگی های ناشی از آلتراسوند تراپی گرمایی
بدون نظر